ماری کوری زنی که خود را قربانی علم نمود
ماری
کوری در سال ۱۸۶۷ با نام ماریا اسکلو دووسکا در وارسا پایتخت پولند
متولد شد او در سن ۱۹ سالگی به پاریس رفت تا در آنجا به تحصیل در رشته
شیمی بپردازد . در آنجا با فزیکدان جوان فرانسوی به نام "پیر کوری"
آشنا شد و این آشنایی به ازدواج انجامید. او به پیر کوری در انجام آزمایشهای
عملی اش درباره الکتریسیته کمک می کرد زمانی که او در سال ۱۸۹۵ در انباری چوبی کوچک که
آزمایشگاه او بود شروع به کار کرد نه او و نه هیچ کس دیگر چیزی
درباره عنصر شیمیایی رادیوم نمی دانست این عنصر هنوز کشف نشده بود البته یکی
از همکاران پژوهشگر پاریسی فزیکدان فرانسوی «هانری بکرل» در آن زمان
تشخیص داده بود که عنصر شیمیایی اورانیوم پرتوهایی اسرار آمیز نامرئی از
خود می افشاند او به طور اتفاقی یک قطعه کوچک از فلز اورانیوم را بر روی
یک صفحه فلم نور ندیده که در کاغذ سیاه پیچیده شده بود گذاشته بود صبح
روز بعد مشاهده کرد که صفحه فلم درست مثل اینکه نور دیده باشد سیاه شده
است بدیهی بود که عنصر اورانیوم پرتوهایی را از خود ساطع کرده بود که از
کاغذ سیاه گذشته و برصفحه فلم اثر کرده بود. بکرل این فرایند را دوباره
با سنگ معدنی موسوم به (Pitch-blende) که سنگی سخت و سیاه قیرگون است که
از آن اورانیوم به دست می آید- تکرار کرد این بار اثری که سنگ بر روی صفحه
فلم گذاشته بود حتی از دفعه قبلی هم قو یتر بود بنابراین می بایست به
غیر از عنصر اورانیوم یک عنصر پرتوزای دیگر هم در سنگ وجود می داشت او فرضیه
خود را با خانواده کوری که با او دوست بودند مطرح کرد آنها نیز این راز
را هیجان انگیز یافتند این چه پرتوهای نادری بودند که در اشیایی که
پرتوهای نوری معمولی از آنها عبور نمی کرد نفوذ می کردند و از میان آنها می
گذشتند؟ در آن زمان "پیر کوری" در مکتب فزیک تدریس می کرد ولی او تمام
وقت آزاد خود را به کار می برد تا به همسرش در آزمایشهایی که انجام می
داد کمک کند رئیس مکتب فزیک یک انباری مخروبه در گوشۀ حویلی مکتب را در
اختیار آنها گذاشت این انبار فضایی بود که آنها می توانستند بدون هزینه ای
دریافت کنند و بنابراین آن را قبول کردند قدم بعدی این بود که سنگ معدنی
سیاه را تهیه کنند. اگر می خواستند اقدام به خرید آن کنند بسیار قیمت تمام
می شد آنها به طورکلی اندکی اطلاع یافتند که دولت اتریش هزاران کیلو از
این سنگها دارد که چون اورانیومش را جدا کرده اند آنها را بی ارزش می
دانند چون خانواده کوری دنبال اورانیوم نبودند بلکه عنصر ناشناخته جدیدی
را جستجو می کردند این زباله ها را درست همان چیزی یافتند که به آن نیاز
داشتند ماری و پیر کوری این توده های کثیف را با بیل درون دیگهای بزرگی می
ریختند آنها را با مواد شیمیایی مخلوط می کردند و بر روی یک اجاق قدیمی
چدنی حرارت می دادند. دود سیاه و بدبوی غلیظی که از دیگها برمی
خواست نفس آنها را تقریباً بند می آورد و اشک چشمانشان را سرازیر می کرد. "پیر"
به اندازه گیری ها و بررسی نتایج پرداخت آن دو نفر عمدتاً شدت
پرتوهای کانی ها و نمکهای مختلف اورانیوم و
اورانیوم فلزی را اندازه گیری می کردند در نتیجه تجربه های زیاد آنها این
بود که ترکیبات اورانیوم کمترین رادیواکتیویته را داشتند.
رادیواکتیویته اورانیوم فلزی از آنها بیشتر بود و کانی اورانیوم که معروف به
پشبلند بود بیشترین رادیواکتیویته را داشت این نتایج نشان می داد که
احتمالاً پشبلند محتوی عنصری است که رادیواکتیویته اش خیلی بیشتر از
رادیواکتیویته اورانیوم است در دوازدهم آاپریل ۱۸۹۸ کوری ها نظریه خود را به آکادمی
علوم پاریس گزارش کردند در چهاردهم اپریل کوریها با همکاری
لمون شیمیدان فرانسوی به جستجوی عنصر ناشناخته مزبور پرداختند.
نتیجه گرانبهای این
کار پرزحمت و طاقت فرسا تنها چند قطره ازماده ای بود که آنها این ماده را در لوله های
آزمایشگاهی نگهداری می کردند بر اثر این کارهای طاقت فرسا در نخستین
زمستان ماری کوری دچار نوعی عفون و التهاب ریوی شد تمام فصل را مریض بود
ولی پس ازبهبودی کار پختن مواد در دیگها را در آزمایشگاه از سر گرفت سال پس
از آن نخستین دخترش به نام ایرنه متولد شد پیر و ماری کوری در ماه جولای همان سال توانستند این مسئله را انتشار
دهند که سنگ معدن (Pitch-blende) به غیر از عنصر اورانیوم دو عنصر پرتوزای
دیگر را نیز در خود دارد نخستین عنصر را به یاد محل تولد و بزرگ شدن
ماری کوری که لهستان (Poland) بوده است، پولونیوم (Polonium) نامیدند و دومین عنصر را که اهمیت زیادی
داشت رادیوم نامیدند که از واژه لاتین radius به معنی پرتو الهام می گرفت. در
بیست و ششم دسمبر سال ۱۸۹۸ اعضای آکادمی علوم پاریس گزارشی تحت عنوان «درباره ماده شدیداً
رادیواکتیوی که در پشبلند وجود دارد» آگاه شدند و این روز تاریخ تولد
رادیوم است. پیدایش رادیوم در میان عناصر رادیواکتیو طبیعی تقریباً به
فوریت ثابت کرد که این عنصر مناسبترین عنصر رادیواکتیو برای بسیاری کارهاست
به زودی معلوم شد که نیمه عمر رادیوم نسبتاً زیاد است (۱۶۰۰ سال) کشف رادیوم یکی از پیروزیهای
بنیادی علم است بررسی های انجام شده روی رادیم موجب دگرگونی های اساسی در
دانش بشر درباره خواص و ساخت ماده شد و منجر به شناخت و دستیابی به
انرژی اتومی شد خانواده کوری به همراه بکرل به خاطر کشفی که پس از آن همه
کارطاقت فرسا به آن نائل شدند در سال ۱۹۰۳ جایزه نوبل (فزیک) را از آن خود
کردند و به این ترتیب توانستند قرضه هایی را که برای کارهای پژوهشی طولانی
خود گرفته بودند، پرداخت کنند.
پیر کوری در سال ۱۹۰۶ در ۴۷ سالگی به علت تصادم با موتر
درگذشت "مادام کوری" پس از مرگ شوهرش به
مطالعات خود ادامه داد و در سال ۱۹۱۰ موفق به تهیه رادیوم خالص گردید در این
هنگام استاد سوربون و عضو آکادمی طب شد و در سال۱۹۱۱ برای دومین بار به دریافت جایزه
نوبل نائل شد (ماری کوری به غیر از لینوس پاولینگ (برنده
جایزه نوبل در شیمی در سال ۱۹۵۴، برنده جایزه صلح نوبل در سال ۱۹۶۲) تنها انسانی است که دوباره این
جایزه ارزشمند را از آن خود کرده است.) مادام کوری در
چهارم جون ۱۹۳۴ یعنی بیست
و هشت سال بعد از مرگ شوهرش و در سن ۶۷ سالگی درگذشت.
این واقعیت که
پرتوهای رادیوم می توانند بافتهای زنده اندامها را از بین ببرند به عنوان مهمترین دستاورد
کشف کوریها مشخص گردید داکتران و پژوهشگران علوم طبی به زودی دریافتند که به
این وسیله می توانند غده ها و بافتهای بدخیم را که در سرطان و همچنین
بیماریهای پوستی و غدد ترشحی بروز می کنند، از بین ببرند بسیاری از بیماران
سرطانی که توانسته اند با موفقیت معالجه شوند و از مرگ نجات یابند عمر
دوباره و سلامتی خود را مرهون تلاشهای ایثارگرانه و خستگی ناپذیر و
انگیزه والای این زن بی همتا هستند.
